Grokipedia คือสารานุกรมออนไลน์ที่ขับเคลื่อนด้วย AI จาก xAI บริษัทของอีลอน มัสก์ ที่เพิ่งเปิดตัวเมื่อ 27 ตุลาคม 2025 โดยอ้างว่าจะเป็น “การปรับปรุงครั้งใหญ่” กว่า Wikipedia และให้ความรู้ที่ “ปราศจากอคติ” และเป็นกลางมากขึ้น สำคัญเพราะในยุคที่ AI กำลังครองวงการข้อมูล มัสก์หวังท้าทายแพลตฟอร์มยักษ์ใหญ่อย่าง Wikipedia ที่มีบทความกว่า 8 ล้านเรื่อง แต่ถูกวิจารณ์เรื่องอคติทางการเมืองบ่อยๆ สำหรับคนไทยที่สนใจเทคโนโลยี นี่คือโอกาสสำรวจว่าสารานุกรม AI จะเปลี่ยนวิธีเราค้นหาความรู้ได้ยังไง โดยเฉพาะในประเทศไทยที่กำลังเร่งพัฒนา AI ตามนโยบายรัฐ
Grokipedia คืออะไร เกิดอะไรขึ้น และใครเกี่ยวข้อง
Grokipedia เปิดตัวอย่างเป็นทางการเมื่อ 27 ตุลาคม 2025 ในเวอร์ชัน 0.1 โดย xAI ซึ่งเป็นบริษัท AI ที่มัสก์ก่อตั้งในปี 2023 เพื่อ “เข้าใจจักรวาล” อย่างแท้จริง ภายในไม่กี่ชั่วโมงหลังเปิด มีบทความกว่า 885,000 เรื่อง สร้างโดยโมเดลภาษาขนาดใหญ่ (LLM) ชื่อ Grok ที่พัฒนาโดย xAI ซึ่งดึงข้อมูลจากแหล่งต่างๆ เช่น ข่าว เว็บไซต์วิชาการ และโพสต์บน X (เดิมคือ Twitter) ของมัสก์เอง
เหตุการณ์สำคัญคือเว็บไซต์ล่มชั่วคราวตอนเปิดตัว แต่แก้ไขได้รวดเร็ว มัสก์โพสต์บน X ว่ามันจะ “กำจัด propaganda” หรือข้อมูลบิดเบือนที่เขาอ้างว่ามีใน Wikipedia ผู้เกี่ยวข้องหลักคืออีลอน มัสก์ ในฐานะผู้ก่อตั้ง xAI และ Grok ที่เป็นหัวใจของระบบ นอกจากนี้ xAI ยังเปิดโค้ดโอเพ่นซอร์สให้ใครก็ใช้ฟรี คล้าย Wikipedia แต่เน้น AI สร้างเนื้อหาแทนการแก้ไขโดยมนุษย์ สำหรับคนไทย นี่อาจเชื่อมโยงกับการที่มัสก์มีธุรกิจในไทยผ่าน SpaceX และ Tesla ที่กำลังขยายฐานที่นี่
Grokipedia ส่งผลกระทบใหญ่ต่อวงการสารานุกรมออนไลน์ โดยให้ประโยชน์หลักคือความรวดเร็วและอัปเดตแบบเรียลไทม์ เนื่องจาก Grok ถูกเทรนด้วยข้อมูลสดจาก X ทำให้บทความครอบคลุมเหตุการณ์ล่าสุด เช่น ข่าวการเมืองหรือเทคโนโลยีใหม่ๆ ได้ดีกว่า Wikipedia ที่บางครั้งล่าช้า สำหรับผู้ใช้ทั่วไปอย่างวัยรุ่นหรือนักเรียน มันใช้งานง่าย มีหน้าตาคล้าย Google กับแถบค้นหาใหญ่ๆ และโหมดสีมืด-สว่าง แต่ไม่มีรูปภาพตอนนี้ และผู้ใช้ล็อกอินได้เพื่อแนะนำแก้ไขผ่านฟอร์ม
ธุรกิจและอุตสาหกรรม AI ได้ประโยชน์จากโมเดลโอเพ่นซอร์สที่ช่วยลดต้นทุนในการสร้างฐานข้อมูล ขณะที่บริษัทอย่าง OpenAI (คู่แข่งของ xAI) อาจต้องเร่งพัฒนาเพื่อแข่งขัน แต่ผลกระทบเชิงลบคือถูกวิจารณ์ว่าอาจเสริมอคติฝั่งขวา เช่น บทความที่กล่าวหาว่าพร็อพากันดาฟี (ภาพเปลือย) ทำให้โรคเอดส์แพร่กระจายหนักขึ้น หรือโซเชียลมีเดียกระตุ้นให้คน transgender เพิ่ม ในอุตสาหกรรม นี่อาจเร่งให้เกิดการตรวจสอบ AI เรื่องความน่าเชื่อถือมากขึ้น โดยเฉพาะในไทยที่กำลังผลักดัน AI Ethics ตามกฎหมาย PDPA
ตัวอย่างการใช้งานจริง เช่น ค้น “Elon Musk” จะได้บทความที่อธิบายภาพลักษณ์ของเขาเป็น “นักประดิษฐ์วิสัยทัศน์และผู้ยั่วยุที่ไม่เกรงใจใคร” พร้อมรายละเอียดชีวิตประจำวันอย่างกินโดนัทตอนเช้าและดื่ม Diet Coke หลายกระป๋อง อีกเคสคือบทความเกี่ยวกับประธานาธิบดีทรัมป์หรือ OpenAI ที่ดึงข้อมูลสดๆ ทำให้เหมาะสำหรับนักข่าวหรือนักเรียนที่ต้องการสรุปเร็ว
ตัวเลขเด่นคือที่เปิดตัวมีบทความ 885,279 เรื่อง เติบโตจาก 800,000+ ในวันแรก ขณะที่ Wikipedia มีเกือบ 8 ล้านเรื่อง แต่ Grokipedia สร้างทั้งหมดด้วย AI ในเวลาสั้นๆ เคสจริงจากผู้ใช้ทดสอบพบว่าบทความเทคนิคคัดลอกจาก Wikipedia เกือบทั้งหมด แต่เพิ่มมุมมองเรียลไทม์ เช่น ข่าวล่าสุดจาก X สำหรับคนไทย ลองนึกภาพใช้ค้น “AI ในประเทศไทย” แล้วได้ข้อมูลอัปเดตจากนโยบายรัฐบาลล่าสุด ซึ่ง Wikipedia อาจไม่ทัน
ข้อจำกัด ข้อควรระวัง และทางเลือกใกล้เคียง
แม้จะมีจุดเด่น แต่ Grokipedia มีข้อจำกัดชัดเจน เช่น ไม่สามารถแก้ไขโดยตรงได้ ผู้ใช้แค่เสนอแนะผ่านฟอร์ม ซึ่งอาจช้ากว่าการ crowdsource ของ Wikipedia นอกจากนี้ AI hallucinations หรือข้อมูลหลอนจาก Grok อาจทำให้เกิดข้อผิดพลาด เช่น บทความที่โปรโมตทฤษฎีสมคบคิดหรือมุมมองส่วนตัวของมัสก์ ทำให้ถูกสงสัยเรื่องอคติ ข้อควรระวังคืออย่าใช้เป็นแหล่งข้อมูลหลัก โดยเฉพาะหัวข้อ敏感อย่างการเมือง ควรตรวจสอบกับแหล่งอื่นเสมอ เพราะตอนนี้เวอร์ชัน 0.1 ยังไม่สมบูรณ์และเคยบล็อกผู้เข้าชมบางราย
ทางเลือกใกล้เคียงคือ Wikipedia ที่ฟรีและแก้ไขได้ แต่ถูกวิจารณ์อคติซ้าย หรือ Conservapedia ที่เน้นมุมขวาแต่ขนาดเล็ก อีกตัวคือ Britannica Online ที่น่าเชื่อถือแต่เสียเงิน หรือ AI tools อย่าง Perplexity ที่สรุปข้อมูลแบบเรียลไทม์แต่ไม่ใช่สารานุกรมเต็มรูปแบบ ในไทย ลองใช้เว็บอย่าง Sanook Tech หรือ Pantip ที่สรุปข่าว IT แบบภาษาไทยง่ายๆ
อธิบายศัพท์เทคนิคสั้นๆ
- AI Hallucinations: คือสถานการณ์ที่ AI สร้างข้อมูลเท็จหรือบิดเบี้ยวโดยไม่ตั้งใจ เหมือน “หลอน” จากการเทรนข้อมูลไม่สมบูรณ์ ทำให้บทความ Grokipedia อาจผิดพลาดได้
- Large Language Model (LLM): โมเดลภาษาขนาดใหญ่ เช่น Grok ที่เรียนรู้จากข้อมูลมหาศาลเพื่อสร้างข้อความเหมือนมนุษย์ แต่ต้องการตรวจสอบเพราะอาจมีอคติฝังอยู่ในข้อมูลเทรน
- Open Source: โค้ดที่เปิดให้ใครก็ดาวน์โหลด แก้ไข และใช้ฟรี เหมือน Grokipedia ที่ช่วยให้นักพัฒนาไทยนำไปปรับใช้ในโปรเจกต์ AI ได้
- Retrieval-Augmented Generation (RAG): เทคนิคที่ AI ดึงข้อมูลจากแหล่งภายนอกก่อนสร้างเนื้อหา ทำให้ Grokipedia อัปเดตได้เร็ว แต่ขึ้นกับคุณภาพแหล่งข้อมูล
- Propaganda: ข้อมูลที่ถูก操控เพื่อโฆษณาชวนเชื่อ มัสก์อ้างว่า Wikipedia มีเยอะ แต่ Grokipedia เองก็ถูกหาว่ามีอคติฝั่งขวา
บทสรุป
Grokipedia กำลังกำหนดทิศทางใหม่ให้สารานุกรมยุค AI โดยเน้นความเร็วและเรียลไทม์ แต่ต้องพัฒนาเรื่องความน่าเชื่อถือเพื่อแข่งกับ Wikipedia ได้จริง ในอนาคต คาดว่าจะขยายบทความและลดอคติ หาก xAI แก้ไขได้ อาจกลายเป็นเครื่องมือหลักสำหรับการเรียนรู้ สำหรับประเทศไทย นี่เป็นแรงบันดาลใจให้ startup AI ไทยพัฒนาแพลตฟอร์มคล้ายๆ กัน โดยผสานข้อมูลท้องถิ่น เช่น วัฒนธรรมหรือนโยบายดิจิทัล เพื่อให้คนไทยเข้าถึงความรู้ที่เป็นกลางและทันสมัยมากขึ้น
